dr Dragan Koprivica

Opšti utisak gledalaca 51. Festivala dramskih amatera Crne Gore u Bijelom Polju, kao i organizatora Festivala, i jedanaest ansambala u takmičarskom dijelu, je da se i ove godine ova izuzetna smotra dramskog amaterizma na najbolji način utkala u kulturnu mapu Crne Gore.

          Treba istaći da sve čestitke za organizaciju Festivala, izvođenje predstava od 10. do 15. juna, i sve prateće programe, zaslužuju JU Centar za kulturu “Vojislav Bulatović Strunjo” i opština Bijelo Polje, koja je Festivalu dala i punu finansijsku podršku, te je cjelokupna manifestacija održana na izuzetnom nivou. Svoj poseban doprinos neposredno su dali predsjednik Opštine, Petar Smolović, koji je svečano i otvorio Festival, i direktor Centra za kulturu, Milko Kovačević.

          Festival s najdužom tradicijom ovog tipa u nas, i ovog puta je okupio najbolje dramske amaterske ansamble iz Crne Gore, ukupno jedanaest, a ono, što je dalo vidan pečat Festivalu, jesu: bogatstvo različitosti pozorišnih poetika i smjena generacija uz podmlađene ansamble iz Bara, Nikšića, Podgorice, Plava, Mojkovca i Bijelog Polja.  

          Od posebnog značaja je i što su svakog dana održavani okrugli stolovi o izvedenim predstavama, kao značajan edukativni prateći segment za dramske amatere, a organizovana je i slikarska izložba Tijane Gordić “Jedno mjesto”, prikazane su i predstave van konkurencije, a na kraju, u revijalnom dijelu, studenti treće godine FDU sa Cetinja, u čast nagrađenih, izveli su predstavu “U plamenu strasti”, i svojom izvrsnom glumačkom empatijom dokazali da Crna Gora ne mora da brine za budućnost svog teatra i sjajne nove generacije glumaca koji dolaze.

          U svom pozdravnom govoru predsjednik Opštine, Petar Smolović, ukazao je na činjenicu da je Bijelo Polje iznjedrilo “brojne umjetnike, koji su stvorili djela neprolazne vrijednosti”, i podržao kontinuitet ovog višestruko važnog Festivala, čijim stazama su prošli mnogi pozorišni umjetnici, danas priznati i van Crne Gore.

          Frapantno su djelovali podaci direktora Centra za kulturu, Milka Kovačevića, da je “tokom pet decenija izvedeno više od 400 predstava, režiju potpisalo više od 170 režisera, svoje uloge odigralo više od šest hiljada glumaca, a pozorišne predstave odgledalo više od sedamdeset hiljada pozorišnih zaljubljenika!”

        Ukazujući na potrebu održavanja Festivala, Kovačević je istakao da “Ministarstvo kulture nema pravo da ćuti nad pozorišnim amaterizmom u Crnoj Gori, niti ima pravo da ćuti nad najstarijim festivalom u državi u godini kad se u Bijelom Polju obilježava sto godina od prve pozorišne predstave.”

         I zaista, država Crna Gora se ponaša kao da Bijelo Polje nije u našoj državi, i da je Festival dramskih amatera Crne Gore manifestacija lokalnog značaja i dometa.

A prije deceniju nije bilo tako, nije izostajala ni finansijska ni druga podrška Festivalu, a svečanim otvaranjima prisustvovali su predstavnici resornog Ministarstva i drugi zvaničnici iz vrha vlasti. Tokom proteklih, pa i ove godine, to nije slučaj, jer Ministarstvo kulture, očito, ignoriše ovaj Festival od značaja za Crnu Goru, tretirajući ga kao  državni festival lokalnog značaja. Upravo, rekli bismo, u duhu teatra apsurda u praksi.

         Posebno pitanje je zašto država tokom svih godina nije pomogla Bjelopoljsko pozorište i da najzad stekne profesionalni status, te je i na ovom Festivalu bila evidentna diskrepanca kvaliteta. Iskusni glumci iz Bijelog Polja svojim zrelim kreacijama opet su nadvisili sve ostale amaterske ansamble. A i to je vidljiv povod da se otvaranjem profesionalnog teatra u Bijelom Polju isprave brojne nepravde i prema tom gradu i teatru u njemu.

         Pitanje nebrige države prema državnom Festivalu dramskih amatera u Bijelom Polju poprima sve bizarnije razmjere, ali bi bio red da resorno Ministarstvo napokon napravi korjenit zaokret.

Ovako, sudbina Festivala i Bjelopoljskog pozorišta predstavlja jedan od eklatantnih primjera kako Vlada i resorno Ministarstvo ne haju za osvjedočene kulturne vrijednosti od trajnog i neprocjenjivog značaja.

Za početak, bilo bi dobro da sljedeće godine Ministarstvo kulture uzme značajnijeg učešća u organizaciji i otvaranju Festivala, uz, po prvi put, nakon mnogo godina, finansijsku podršku s nivoa države. A ne da sve troškove i odgovornost snose opština Bijelo Polje i Centar za kulturu, kao da je riječ o mjesnom festivalu minornog značaja i perspektiva.     

        Uostalom, sva ova priča bila je i predmetom panel diskusije 13. juna, u okviru rada Festivala, kada je zaključeno da je maćehinski odnos države prema ovom državnom festivalu neprihvatljiv.

Odlučeno je i da budu preduzete određene radnje, ostvareni kontakti i apeli prema Ministarstvu kulture da se ponižavajući tretman Festivala dramskih amatera Crne Gore, za šta krivicu snosi država, napokon počne mijenjati.

***